آموزش

 

 

 

آموزش کامل سيستم هاي اعلام حريق

1- دتکتور دودی ( Smoke Detector ):

نکاتي که بايد در هنگام استفاده از دتکتورهاي دودي رعايت گردد :

الف : دتکتور دود نبايد در مسير کوران هوا نصب گردد .

ب : براي تعيين محل نصب بايد از استاندارد 5839 BS پيروي کرد .

ج : در محلهايي که در حالت عادي دود و بخار وجود دارد مانند موتور خانه و کنار

بويلر از اين دتکتور استفاده نشود .

نکته : اسپري خاصي وجود دارد که براي تست دتکتورهاي دودي بکار مي رود و با پاشيدن

آن به سمت دتکتور مي توان از عملکرد صحيح آن مطمئن شد.

2- دتکتور حرارتي ( Heat Detector ):

اين دتکتورها داراي يک مقاومت حرارتي مي باشد که در اثر حرارت حاصل از حريق مقاومت

آن کم شده و باعث افزايش جريان مي شود و به مرکز کنترل اعلام حريق مي نمايد . نصب

آنها نيز به صورت سقفي و طبق استاندارد 5839 BS مي باشد و در دو نوع ارائه شده اند:

 

 

الف. نوع حرارتي ثابت ( FIX ) :

 

ب : نوع حرارتي افزايشي (Rate Of Rise((ROR) :

در محل هايي که تغييرات دما ناگهاني اتفاق مي افتد ( مانند آشپزخانه ( از اين نوع

دتکتورها استفاده مي شود . اين دتکتورها داراي ولومي براي تنظيم دما مي باشند .

نکته : دتکتورهاي الکترونيکي جديدي ساخته شده اند که هم به صورت دتکتور فيکس و همه

دتکتور افزايشي قابل استفاده هستند و به آنها دتکتورهاي ترکيبي ( Combined ( گفته

مي شود که نسبت به دو مدل بالا داراي قدرت کشف بالاتري هستند .

 

دتکتور مولتي (MULTI) :

اين دتکتورها شامل دو طبقه هستند که يکي به عنوان دتکتورحرارتي و ديگري به عنوان

دتکتور دودي عمل مي کند و در محل هاي که هم امکان وجود دود و هم حرارت هست به کار

مي روند. ( مانند اتاق هاي بايگاني و کتابخانه ها )

3 – دتکتور شعله اي (Ultra Violet Flame Detector) يا (Infrar Flame)

اين دتکتورها با استفاده ه از سنسور گيرنده اشعه ماورا بنفش شعله آتش يا اشعه مادون

قرمز آتش را تشخيص داده و اعلام حريق مي نمايند . زمان پاسخ آنها حدود چند ثانيه مي

باشد و آتش را بسيار سريع تشخيص مي دهند. در دو نوع قابل نصب براي فضاي داخلي

(Indoor) و فضاي خارجي(Outdoor ) موجود مي باشد و ولتاژ کار آنها 12 الي 30 ولت DC

است زاويه ديد آنها نيز 120 درجه مي باشد .

 

دتکتور گازي ( Gas Detector ) :

براي تشخيص نشتي گاز و اعلام خطر قبل از به وجود آمدن حريق مخصوصا در محل هاي که از

گازهاي سوختني (قابل اشتعال) ( CNG , LPG ) استفاده مي شود اين دتکتورها مورد

استفاده قرار مي گيرد. مبناي تشخيص برخي از آنها بوي گاز مي باشد و به صورت ديواري

يا سقفي نصب مي شوند. مورد استفاده آن ها در آپارتمان ها ، هتل ها و مراکز صنعتي مي

باشد . برخي از انواع اين دتکتورها قادرند در صورت کشف نشتي گاز به يک شير فرمان

بدهند و مسير گاز را ببندند .

نکته : در دتکتورهاي پيشرفته تر تغييرات چگالي گاز توسط مبدل تبديل به جريان 4 تا

20 ميلي آمپر تبديل شده و با يک کابل سه سيمه براي اندازه گيري و کنترل به پانل

کنترل مرکزي ارسال مي شود.همچنين سيستمهايي با دتکتور و تابلوي مرکزي مخصوص وجود

دارند که ميزان گاز منواکسيدکربن ( CO ) را در محيط تشخيص داده و در صورت کم بودن

غلظت آن يک سيستم تهويه را راه اندازي مي کنند و در صورت زياد بودن غلظت آن در هواي

محيط اعلام خطر مي نمايند مورد استفاده اين دتکتورها در پارکينگ هاي عمومي و در

تونلهاي زيرزميني و محل هايي مي باشد که از سوخت هاي منو اکسيد کربن زا مانند زغال

يا نفت استفاده مي کنند.

 

پايه دتکتورها :

براي نصب يک دتکتور ابتدا بايد پايه آن متناسب با نوع دتکتور نصب شود و سيم کشي روي

آن انجام پذيرد سپس دتکتور روي پايه جا زده شود . بر روي پايه دتکتور پيچ هاي اتصال

براي تعذيه ورودي - و + و دو پيچ اتصال براي اتصال به دتکتور بعدي و يا مقاومت

انتهاي خط ( EOLR ) وجود دارد . همچنين ممکن است يک پيچ اتصال نيز براي منفي چراغ

ريموت انديکاتور ( شرح آن در ادامه مي آيد ) وجود داشته باشد.

 

تجهيزات اعلام کننده حريق:

براي آگاه کردن ساکنين ساختمان از بروز حريق از وسايل سمعي و بصري خاص سيستم هاي

اعلام حريق استفاده مي شوند که به سه گروه تقسيم مي گردند .

 

1- آژير ( Sounder ) يا زنگ ( Bell ) :

آژيرها وسايل خبري صوتي هستند که هنگام بروز حريق به صدا در مي آيند .ساختمان آن ها

الکترونيکي بوده و معمولا پلاريزه ( داراي + و- ( مي باشند . تمام آژيرهاي که در يک

ساختمان به کار مي روند بايد داراي صداي يکنواخت و يکسان باشند و از همه جاي

ساختمان صداي آژير شنيده شود. نصب آنها به صورت سقفي يا ديواري مي باشد . حداقل

صداي آژير بايد 65 دسي بل يا 50 دسي بل بيشتر از صداهاي محيط باشد . مقدار قدرت صدا

براي استراحتگاه ها 75 دسي بل مي باشد . معمولا صداي آژيرهاي ساخته شده در فاصله يک

متري حدود 100 دسي بل است به همراه بعضي از آژيرهاي يک چراغ فلاشر تعبيه مي شود تا

در صورت پر سر و صدا شدن محيط و شنيده نشدن صداي آژير چراغ فلاشر افراد را متوجه

بروز حريق بنمايد . تغذيه آژيرها معمولا 24 ولت DC مي باشد و هنگام آلارم جريان

حدود 160 ميلي آمپر مي کشند ولي در حالت عادي جريان آنها چند ده ميلي آمپراست . در

محيط هاي پر سروصدا ( محيط هاي کارگاهي و صنعتي ( از آژيرهاي موتوردار ( Siren (

استفاده ميشود که فرکانس خروجي 1800- 1000 هرتز دارند و صداي قوي توليد مي کنند .

رنگ آژيرها معمولا قرمز مي باشد .

 

2 - چراغ هاي نشانگر ( Flasher ) :

اين چراغ ها با نور ثابت يا چشمک زن ( Flash ) و همچنين به صورت ثابت يا گردان

ساخته شده اند و معمولا به رنگ قرمز هستند و در دو محل نصب مي شوند:

 

الف - در پاگردهاي و راه پله يا در راهروها :

در پاگردهاي راه پله يا در راهروها چراغ هاي فلاشري نصب ميگردند که موازي با آژيرها

بسته شده اند وهمراه آژير به کار مي افتند و به آنها چراغ Strobe Light مي گويند .

افراد ناشنوا در ساختمان با ديدن نور اين چراغ ها مي توانند متوجه بروز حريق بشوند

يا در صورت از کار افتادن احتمالي آژيرها اين چراغ ها بروز حريق را مشخص مي کنند

.بعضي از اين چراغها ممکن است با آژير يکجا باشند. تصوير چند نمونه از آنها را در

زير مي بينيد:

 

ب- در بالاي سر درب واحدها يا اتاق ها :

ممکن است در بعضي مواقع خود زون داراي قسمت هاي متعددي باشد و هنگام بروز حريق نياز

به تشخيص دقيق تر محل حريق داشته باشپم . مثلا در آپارتمان هاي که هر طبقه يک زون

مي باشد و خود طبقه داراي چند واحد است و يا در هتل ها که اتاق هاي متعددي در هر

طبقه وجود دارد براي تشخيص دقيق محل حريق از چراغ Remote Andicator استفاده مي گردد

. اين چراغ بالاي درب هر واحد نصب مي شود و تغذيه مثبت آن از مثبت منبع تغذيه و

منفي آن از پايه مخصوص چراغ ريموت در دتکتورهاي آن واحد مي باشد.اين پايه روي

دتکتور با حرف R مشخص مي شود. در صورت وصل کردن دتکتوراين چراغ نيز روشن مي شود .

 

3- شستي هاي اعلام حريق ( MCP ) ( Manual Call Point ):

اين شستي ها براي اعلام حريق دستي ساخته شده اند و در دو نوع فشاري معمولي و شيشه

اي مي باشند . در هر دو نوع در حالت عادي کنتاکت شستي باز است ( N.O ) و در حالت

اعلام حريق يک مقاومت سري با شستي که مقدار آن معمولا 270 اهم است در مسير به طور

موازي با مقاومت انتهاي خط قرار مي گيرد و مقدار مقاومت معادل به حدود 380 اهم مي

رسد و جريان افزايش مي يابد و اين از نظر سيستم يعني اعلام حريق . در نوع شيشه اي

شستي تحت فشار قرار دارد و با شکسته شدن شيشه آزا د شده و کنتاکت آن بسته مي شود .

در انواع معمولي بايد شستي را فشار داد تا کنتاکت آن بسته شود . شستي معمولا داراي

سوئيچي براي ري ست ( Reset ) کردن مي باشند تا بعد استفاده از شستي بتوان دوباره

آنرا به حالت عادي برگرددند. محل نصب شستي ها بايد در مسيرهاي خروجي ساختمان و در

دسترس و در معرض ديد باشد تا احيانا اشخاص براي به صدا در آوردن سيستم اعلام خطر به

محل وقوع حريق نزديک نشوند و به سمت خروجي ها بروند . فاصله نصب شستي ها حداکثر 30

متر و ارتفاع نصب 4/1 متر از کف مي باشد . روي شستي ها کلمه Fire نوشته مي شود و به

رنگ قرمز مي باشند .

 

کابل کشي سيستم اعلام حريق :

نصب و استقرار تجهيزات سيستم اعلام حريق طبق استاندارد 5839 BS و کابل کشي طبق

استاندارد 6207 BS انجام مي گيرد. به طور کلي مي توان سيم هاي مدار اعلام حريق را

به دو گروه تقسيم کرد و باتوجه به خصوصيات هر گروه کابل مناسب باآن را به کار برد :

 

گروه 1 : کابلهاي که بعد از آشکار شدن حريق استفاده نمي شود مانند کابل هاي

دتکتورها وشستي ها

گرو 2 : کابلهايي که بعد ازکشف حريق استفاده ميشوند مانند کابلهاي منبع تغذيه و

آژيرها و چراغها

در حالت کلي مي توان براي هر دو گروه کابل 1/5 ميلي متر مربع با روپوش و عايق

پروتودور به کار برد ولي در مکان هايي که امکان ضربه يا ساييدگي و جويده شدن توسط

حيوانات وجود دارد بايد کابل ها را حفاظت مکانيکي کرد. مي توان در مورد سيم هاي

آژيرها و چراغ ها براي حفاظت آنها را داخل ديوار زير حداقل 12 ميلي متر گچ به صورت

تو کار گذاشت . کابلهاي سيستم اعلام حريق بايد جدا از ساير کابل ها سيم کشي شوند .

تست کابل ها توسط اهم متر انجام مي شود و در صورت استفاده از مگا اهم سنج بايد تمام

تجهيزات اعم از دتکتور- آژير- پانل کنترل و ... را از مدار باز کرد تا ولتاژ تست

بالا به آنها آسيب نرساند . هنگام کابل کشي نبايد از مسير زون ها انشعاب گرفت .

همچنين نبايد از آژير ها هم انشعاب گرفت . کابل کشي سيستم هاي عادي به صورت راديال

يا خطي و کابل کشي سيستم هاي هوشمند به صورت حلقوي انجام مي گيرد . در انتهاي مسير

زون ها هميشه يک مقاومت موازي با خط که مقدار آن معمولا 4/7 يا 6/8 کيلو اهم است

متصل مي کنند يا از واحد انتهاي خط AEOL استفاده مي نمايند .

 

پانل کنترل (Fire Alarm Control)(FACP) :

اصلي ترين و مهمترين قسمت سيستم اعلام حريق پانل کنترل مي باشد که وظيفه ارتباط بين

شستي ها و دتکتورها و وسايل اعلام حريق مانند آژيرها و چراغ ها را به عهده دارد .

اين پانل ها به دو نوع آنالوگ و ميکروپروسسوري تقسيم مي شوند . پانل هاي کنترل بايد

قادر به تشخيص و اعلام خطاي اتصال کوتاه يا قطعي مدار باشند و همچنين در مواقع قطعي

برق به طور اتوماتيک برق اضطراري را توسط باطري ها به مدار اعمال کنند . پانل ها

معمولا داراي امکاناتي نيز براي تست قسمت هاي مختلف مدار مي باشند . از نظر ظرفيت

پانل ها را با زون تقسيم بندي ميکنند که معمولا به صورت 2- 4- 8- 16- 24- 32 زون

ارائه مي شوند . در بعضي از پانل ها مي توان با اضافه کردن کارت هاي الکترونيکي (

Extention card ( تعداد زون ها را فزايش داد . پانل مرکزي بايد در محلي نصب شود که

به راحتي قابل مشاهده باشد . معمولا در وروديها و محلهايي که ماموران آتش نشاني

داخل مي شوند نصب مي گردد . خود مرکز کنترل بايد توسط يک دتکتور دودي حفاظت شود .

ارتفاع نصب آن حدود 8/1 الي 2 متر است و بايد محل نصب آنرا از نظر دستکاري افراد

غير مجاز و يا احتمال خرابکاري مورد توجه قرار داد. تعداد دتکتورهاي قابل اتصال به

هر زون توسط کارخانه سازنده تعيين مي شود.در زير تصوير 3 نوع پانل مرکزي عادي را

ميبينيد:

در سيستم اعلام حريق نحوه ارتباط دتکتورها با پانل مرکزي به اين صورت است که در

مواقع بروز حريق , تحريک دتکتور يا فشار دادن شستي اعلام حريق باعث ايجاد يک اتصال

کوتاه نسبي در مدار مي شود و جريان مدار افزايش مي يابد نه به حدي که به عنوان

اتصال کوتاه کامل شناخته شود و باعث اعلام خطا شود) در نتيجه مرکز کنترل اعلام حريق

مينمايد . مرکز کنترل از طريق مدار الکترونيکي بعد از تشخيص حريق رله هاي مربوطه را

وصل کرده و آژيرها و چراغ هاي اعلام خطر را به کار مي اندازد. قسمت هاي اصلي پانل

کنترل به شرح زير مي باشد :

 

1- منبع تغذيه (Power Suply Dmt) (PSU) :

منبع تغذيه يا به صورت ترانس کاهنده به همراه مدار يکسو سازي داخل پانل قرار مي

گيرد و يا به صورت واحد مجزا از بيرون پانل به پانل کنترل متصل مي شود . ولتاژ

خروجي منبع تغذيه معمولا 24 ولت DC و قدرت جريان دهي آن حدود 2 آمپر است . قدرت

جريان دهي منابع تغذيه جداگانه حدود 3 تا 6 آمپر است و در دستگاه هاي بزرگ با تعداد

Zone بالا استفاده مي شود . در مواقع قطع برق منبع تغذيه اضطراري که معمولا عبارت

از 2 عدد باطري خشک (بدون نياز به سرويس و نگهداري) 12 ولت مي باشد که به طور سري

بسته مي شوند تا 24 ولتDC را تامين کنند . در حالت عادي که برق 220 ولت وصل است

سيستم باطري ها را شارژ کرده و براي مواقع قطعي برق آماده نگه مي دارد وهنگام بروز

قطعي برق به طور اتوماتيک وارد مدار مي شوند بسته به تعداد زونهاي تابلو اصلي در

آمپرساعت هاي مختلفي استفاده مي شوند . براي تابلوهاي 2 زون باطري هاي 2 آمپر ساعت

و براي تابلوهاي 4 الي 12 زون 7 آمپرساعت و براي تابلو هاي 12 الي 24 زون باطري 12

آمپرساعت مناسب مي باشد . معمولا باطريها در داخل تابلو کنترل قرار مي گيرند. بعد

از نصب سيستم بايد باطريها را قبل از اتصال پانل شارژ کرد و سيستم را با باطريهاي

شارژ شده روشن نمود.

 

2 – برد الکترونيکي :

بر روي اين برد فيوزهاي لازم و رله مربوط به مگنت هاي نگهدارنده (Door holder) و

جامپرهايي براي تنظيم و قطعات الکترونيکي ديگر وجود دارد . همچنين نشانگرهاي اتصال

کوتاه و قطعي مدار و کانکتور توسعه (Aux) و کانکتور اتصال کارت زون روي اين برد وصل

است .

 

 

3 - ترمينالهاي اتصال شامل :

الف : خروجي ولتاژ DC کمکي

ب : خروجي کنتاکت هاي مربوط به رله مگنت نگهدارنده

ج . خروجي براي آژيرها و چراغ ها (معمولا بيش از يک خروجي مي باشد)

د : خروجي براي زون ها (دو ترمينال + و- براي هر زون)

ه : محل اتصال پانل تکرار کننده (شرح در ادامه مي آيد)

 

4 – LED هاي نشانگر :

اين LED ها معمولا روي درب تابلو کنترل نصب مي شوند:

الف : LED نشانگر وجود برق شهر

ب : LED نشانگر وجود اشکال در منبع تغذيه

ج : LED مربوط به وجود خطا در زون ( FAULT ) ( به تعداد زونها )

ه : LED مربوط به وجود حريق در زون ( FIRE ) ( به تعداد زونها )

د : LED نشانگر آژير ( Sounder ( که موقع به صدا در آمدن آژير روشن مي شود .

در مدل هاي مختلف ممکن است LED هاي نشانگر ديگري نيز وجود داشته باشند ولي موارد

ذکرشده در بالا عموما در تمام پانل ها وجود دارند .

5 - بيزر اشکال داخلي تابلو ( Buzzer ):در مواقع بروز اشکال در مدار داخلي تابلو

مانند عدم اتصال باطريها به صدا در مي آيد.

6 - سوئيچ قفل کردن تابلو : براي جلوگيري از خراب کاري و دسترسي افراد غيرمجاز به

تابلو و تنظيمات آن به کار مي رود و روي درب تابلو نصب شده است .

7 - شستي هاي کنترل : براي تنظيم تابلو به کار مي روند .

 

تجهيزات تکميلي سيستمهاي اعلام حريق

 

تکرارگر (Repeater ):

در مواقعي که تکرار علائم اعلام حريق در مکان هاي غير از محل تابلو اصلي مورد نياز

باشد از تکرارگرها استفاده مي شود. تکرارگرها داراي LED هاي نشانگر مشابه تابلو

اصلي مي باشند و به ترمينال هاي تابلو کنترل مرکزي وصل مي شوند. ممکن است بعضي

تابلوها امکانات اتصال تکرارگر را نداشته باشند . طرز اتصال آن در دياگرام سيم کشي

تابلو اصلي مشخص مي شود .

 

جداکننده خط (Line Lsolator) :

با استفاده از جدا کننده هاي خط مي توان در صورت بروز عيب در مدار قسمت معيوب را از

قسمت سالم مدار جدا کرده و بعد از رفع عييب دوباره اتصال کامل مدار را برقرار نمود

.

 

مگنت نگهدارنده ( Door Holder ) :

بر روي درهاي معيني جهت جلوگيري از گسترش آتش در حين آتش سوزي نصب مي شود و در صورت

بروز حريق از باز ماندن در جلوگيري مي کنند . طبق استاندارد تغذيه آن بايد از منبع

24 ولت جداگانه انجام مي گيرد نه از برق 24 ولت تابلو چون مصرف آن ها بالاست .

سيستم هاي صوتي اعلام خطر :

اين سيستم ها در دو نوع عادي و هوشمند ساخته شده اند و قادرند به طور اتوماتيک يا

دستي در مواقع بروز حريق پيام اعلام خطر را از بلند گوهاي مربوطه پخش نمايند .

 

سيستم هاي تلفن اضطراري :

اين سيستم ها داراي يک پانل تلفن اصلي و گوشي هايي مي باشند که در محل هاي مورد نظر

نصب مي شوند . هنگام خطر مي توان با استفاده از گوشي ها به مرکز تلفن خبر داد يا

مرکز تلفن مي تواند به هر کدام از گوشي ها زنگ بزند. ارتباط بين گوشي ها نيز مي

تواند از طريق پانل اصلي تلفن برقرار باشد . تصوير يک گوشي تلفن اضطراري و دو نمونه

پانل اصلي اين سيستمها را مشاهده مينماييد:

 

ماژول هاي رابط (Interface Module):

در سيستم هاي هوشمند استفاده مي شوند و براي ارتباط و شناسايي اجزاي قابل آدرس دهي

سيستم به کار مي رود .چند نمونه از

آنها را در زير مشاهده مي کنيد:

 

(Active End Of Line Unit (AEOL:

در انتهاي خط سيستم هاي اعلام حريق نصب مي گردد و با کمک آن مي توان دتکتورهاي عادي

(غير قابل آدرس دهي) را به سيستم هاي اعلام حريق هوشمند وصل کرد .

 

برنامه ريزي دستي ( Handle Programmer ) :

براي برنامه ريزي اجزاي سيستم هاي اعلام حريق هوشمند استفاده مي شود .ابزارهاي

ديگري نيز مانند تست کننده مسير ( Loop Tester ) و برد رله هاي کمکي و اسپليتر زنگ

و ... وجود دارد که در سيستم هاي اعلام حريق در صورت نياز استفاده مي شوند .در

ادامه نحوه سيم بندي چند نوع تابلوي مرکزي اعلام حريق به عنوان نمونه آورده شده است

و نحوه نصب و سيم کشي پانل کنترل عادي مدل ACT آرياک به طور کامل بيان شده است.

 

 

دستگاههاي مدل ACT 2الي24 زون :

پانل اصلي اين دستگاه که شکل آن در زير مشاهده مي شود شامل قسمت هاي زير است :

الف : قسمتهاي است که روي درب تابلو قرار دارند :

1 شستي ( Reset / Resound / Test Zone Lamp ) : براي دوباره راه اندازي کردن تابلو

اصلي مي باشد.

2 شستي (Silence Alarms Sounders ) : براي ساکت کردن صداي بوق تابلو و آژير مي

باشد.

3 شستي (Silence Fault Sounders ) : براي ساکت کردن بيزر داخلي تابلو مي باشد.

4 شستي ( Evacuate ) : براي به صدا در آوردن آژير به صورت دستي مي باشد .

- لامپ Sounder Fault : زمانيکه اين لامپ روشن مي شود به معني اين است که ايراد و

اشکال در مدار آژيرهاي سيستم ايجاد شده است .

- لامپ Battery / Power Supply Fault : زماني که اين چراغ روشن مي شود به معناي اين

است که برق ورودي سيستم (24 DC OR 220 AC) دچار اشکال شده است .

- لامپ Mains On : به معناي اين است که تابلو روشن است و اگر فقط اين لامپ روشن

باشد يعني تابلو در حالت نرمال مي باشد .

لامپ Fire براي هر زون : در مواقع اعلام حريق لامپ زون مربوطه روشن مي شود .

لامپ Fault . هرگاه خطايي اعم از اتصال کوتاه يا قطعي در زون اتفاق بيفتد روشن مي

شود .

5 سوئيچ : براي قفل کردن شستي هاي کنترلي به کار مي رود .

توجه : در حاليکه تابلو نرمال است فقط بايد لامپ Mains On روشن باشد .

 

قسمتهايي که داخل تابلو قرار دارند :

1 - فيوزها

2- کانکتورها

3- ترمينال ها

4- منبع تغذيه (باطري و ترانس)

5- جامپرها

6- LED هاي نشانگر اتصال کوتاه و قطعي در زون

7- پيچ اتصال زمين

9- رله مگنت نگهدارنده

تمامي قسمت هاي فوق غير از باطري و ترانس و رله مگنت نگهدارنده روي برد الکترونيکي

نصب شده اند.

 

نصب اوليه :

 

کابل کشي و حصول اطمينان از تطابق آن با استاندارد 5839 BS :

• ابتدا موقعيت کليه قسمت ها را با نقشه چک کنيد .

• کابل کشي را مطابق با نقشه انجام دهيد .

• بعد از کابل کشي دتکتورهاي حرارتي و دود ، شستي ها و آژير هاي اعلام خطر را نصب

کنيد .

• دستگاه مرکز کنترل را طبق دستورالعملهاي آزمايش مرکز کنترل آزمايش کنيد .

• بعد از بازکردن درب جلوي دستگاه به شرح زير، جعبه اصلي دستگاه را در محل مناسب

نصب نماييد.

• پيچ اتصال ارت روي برد اصلي دستگاه را شل کرده و کابلشو را از زير آن جدا کنيد.

• سوکت PL3 را با دقت از محل اتصال آن جدا کنيد .

• لولا هاي درب دستگاه را از شيارهاي مربوطه آن از جعبه اصلي جدا کنيد .

• جعبه اصلي دستگاه را با استفاده از 4 عدد سوراخ نصب ، به ديوار پيچ کنيد .

 

• کابل برق 220 ولت را از سوراخ هاي بالاي جعبه وارد کنيد . ورودي برق 220 ولت و

سيم کشي آن بايستي طبق قوانين رايج سيم بندي IEEE و استاندارد BS5839 انجام شوند .

تا زماني که سيم بندي امتحان نشده است هيچ دتکتوري يا آژيري را متصل نکنيد. اغلب

روي پايه دتکتور هنگامي که دتکتور روي آن نباشد مدار سيم کشي را باز مي کنند ، جهت

آزمايش سيم کشي بايستي ارتباط مدار باز سيم کشي را بر روي پايه دتکتور کامل نمود.

• سيم هاي ورودي را قبل از آزمايش کامل دستگاه به ترمينال هاي آن وصل نکنيد.

• دتکتورها را تا تمام کارهاي ساختماني ( که امکان وجود گرد و غبار مي باشد ) ، از

پايه هاي آن خارج کنيد تا به دليل ورود گرد و غبار به داخل آن ها باعث ايجاد آژير

مزاحم نشود.

 

2 – نقشه اتصال ترمينال ها :

 

3 – نصب تکميلي :

هنگامي که کليه کارهاي ساختماني تمام شده و هيچ گرد و غباري وجود ندارد .

• مطمئن شويد که برق 220 ولت دستگاه قطع مي باشد .

• براي جلوگيري از وارد شدن صدمه به دستگاه در هنگام اتصال سيم ها باطريها را از

داخل دستگاه برداريد . بعد از آزمايش کردن سيم بندي دستگاه مقاومت هاي انتهاي خط را

از ترمينال دستگاه باز کرده و آنها را به ترمينال هاي آخرين دتکتور و آخرين آژير هر

مدار وصل کنيد.

(مي تو انيد قبل از بازکردن مقاومت هاي متصل به ترمينالهاي دستگاه از مقاومت هاي

داخل زيپ همراه دستگاه براي اتصال به آخرين دتکتور و آژير استفاده نماييد و پس از

اتمام تست ، مقاومت هاي داخل دستگاه را براي استفاده هاي بعدي نگهداري نماييد.)

• سپس کليه آژيرها و دتکتورها را وصل کنيد .

• کامل بودن مدار سيم کشي را به وسيله يک اهم متر چک کنيد.

• مطمئن شويد که به هر شستي مقاومت 470 اهم متصل باشد ، درغير اين صورت به جاي حالت

اعلام حريق نشانگر اشکال مداراتصال کوتاه روشن خواهد شد . ( داخل شستي هاي اعلام

حريق آرياک ، مقاومت تعبيه شده است)

تذکر : هنگام متصل بودن هرگونه وسيله الکترونيکي، سيستم را به وسيله مگااهم سنج

آزمايش نکنيد .

• زماني که مطمئن شديد که کليه اتصالات محکم مي باشند و عايق روي سيم ها سالم مي

باشند درب جلوي دستگاه را در جاي خود قرار دهيد ، باطري ها را در داخل دستگاه قرار

داده و سيم آن را متصل کنيد و برق دستگاه را نيز متصل کنيد . حال مي توانيد دستگاه

را به طور کامل و عملي تست نماييد .

توجه : کليه دستگاهها فضاي لازم را براي قرار دادن دو باطري 7 آمپر ساعت دارا

هستند.

 

4- آزمايش مرکز کنترل :

مرکز کنترل را قبل از متصل کردن نيز مي توان امتحان کرد .

• ابتدا مطمئن شويد که مقاومت هاي انتهاي خط در جاي خود در ترمينال قرار دارند .

• دو باطري 12 ولت حداقل 6/2 آمپرساعت (براي 2 زون ACT-2) و حداقل 7 آمپرساعت (براي

4 الي 14 زون ACT-4-14) در قسمت پايين کابينت قرار دهيد و آنها را به وسيله سيم

رابط به صورت سري متصل کنيد . باطري ها را نيز به وسيله سيم هاي سياه و قرمز مربوطه

متصل به برد اصلي ، به دستگاه متصل کنيد . سيم قرمز مثبت و سيم سياه منفي است .

نشانگر اشکال تغذيه (PoweI Supply Fault) روشن شده و بازر به صدا در خواهد آمد (

توجه داشته باشيد که اتصال اشتباه باطري فيوز باطري را مي سوزاند و يا ممکن است به

دستگاه آسيب برساند . ( ورودي 220 ولت را به برق وصل کنيد در اين حالت چراغ Mains

On روشن مي شود و در صورتيکه باطري ها خالي نباشد چراغ نشانگر اشکال تغذيه خاموش

شده و بازر ساکت مي شود . اگر باطري ها کاملا خالي و يا نامرغوب باشند چراغ اشکال

تغذيه کماکان روشن مي ماند اما بهتر است که با باطري جديد شارژ شده امتحان شود .

 

سوئيچ دو حالت نرمال :

• فقط چراغ Mains On روشن است، آژيرها ساکت هستند و دکمه هاي فشاري نيز عمل نميکند.

 

سوئيچ را در حالت Arm Controls قرار دهيد :

• دکمه هاي فشاري فعال مي شوند و شخص مجاز مي تواند از آنها استفاده کند . چرخاندن

سوئيچ تاثير ديگري روي دستگاه نمي گذارد.

• دکمه Test Zone Lamp/Resound/Reset را فشار دهيد. زمانيکه دکمه فشار داده مي شود

چراغ هاي Fire و Fault روشن خواهند شد و بازر به صدا در خواهد آمد. چراغ هاي Power

Supply Fault / Battery و Sounder Fault روشن نخواهد شد.

آزمايش مدار نمايشگر و وضعيت تغذيه :

• برق 220 ولت را قطع کنيد ، بعد از چند ثانيه چراغ Power Supply Fault روشن خواهد

شد در اين حالت چراغ Mains On خاموش شده و بازر به صدا در خواهد آمد . دکمه Silence

Fault Sounders را فشار دهيد ، بازر خاموش مي شود ولي چراغ Power Supply Fault روشن

شده و بازر به صدا در مي آيد . باطري را دوباره وصل کنيد , پس از مدت کوتاهي دستگاه

به حالت عادي بر مي گردد و بازر خاموش مي شود (فقط چراغ سبز رنگ Mains On روشن مي

باشد).

 

 

توجه :

1- اين آزمايشات بايستي با باطريهاي نو و پر انجاه گيرند . باطري هاي نامرغوب باعث

اعلام اشکال مي گردند حتي اگر شارژ شوند .

2- چنانچه باطريها خوب ولي خالي استفاده کنيد نشانگر اشکال منبع تغذيه تا زمانيکه

باطري ها به انداره کافي شارژ نشوند روشن مي ماند .

 

آزمايش کردن مدار کنترل آژير :

ابتدا اطمينان حاصل کنيد که مقاومت هاي انتهاي خط (با کد رنگ آبي , خاکستري , قرمز

, طلائي يا نقره اي) بين ترمينال هاي ( 5 = 6 و 7 =8 ) قرار گرفته باشند .

• ترمينال هاي 5 و 6 را اتصال کوتاه کنيد و به همين وضعيت نگهداريد ، چراغ Sounder

Fault روشن خواهد شد و بازر به صدا در خواهد آمد. دکمهSilence Fault را فشار دهيد

در نتيجه بازر خاموش خواهد شد اما چراغ Sounder Fault روشن مي ماند.اتصال کوتاه را

برداريد تا دستگاه به حالت نرمال برگردد .

اين آزمايش را با مدار باز کردن ترمينالهاي 7 و 8 براي مدار ديگر آژير تکرار کنيد.

 

آزمايش مدار کنترل دتکتور :

ابتدا اطمينان حاصل کنيد که مقاومت هاي انتهاي خط ( با کد رنگ آبي ، خاکستري ، قرمز

، طلائي يا نقره اي ( بين هر جفت ترمينالهاي دتکتور (9 و 10- 11 و 12 و غيره) قرار

گرفته باشد .

حالتهاي مدار به 4 وضعيت ذيل مي باشد .

1 - حالت نرمال : جريان کنترل مسيرهاي زون از طريق مقاومت انتهاي خط برقرار است

2 - تکتورها و شستي ها به صورت موازي به سيم هاي مدار زون ها متصل شده اند .

3 - اشکال مدار باز : سيم بندي در بعضي نقاط قطع مي باشد و جريان کنترل عبور نمي

کند .

4 - اشکال اتصال کوتاه : در بعضي از نقاط مدار اتصال کوتاه به وجود آمده که باعث

عبور جريان کنترل بيش از حد مي شود .

5 - وضعيت حريق : اتصال کوتاه نسبي به وجود آمده که باعث ازدياد جريان کنترل مي

گردد ولي نه به اندازه اي که باعث اعلام اشکال اتصال کوتاه گردد . اکثر دتکتورهاي

دود وقتي فعال مي شوند اتصال کوتاه نسبي به وجود مي آورند در حاليکه شستي هاي اعلام

حريق و دتکتورهاي حرارتي ساده براي به وجود آوردن اتصال کوتاه نسبي به مقاوت 270

اهم (کد رنگ زرد ، بنفش ، قهوه اي ، طلائي يا نقره اي) که به صورت سري وصل شود ،

نياز دارند .

 

اشکال مدار باز :

• با برداشتن يکي از پايه هاي مقاوت انتهاي خط از روي ترمينالهاي 9 و10، مدار

دتکتورها را باز کنيد . چراغ Fault/Zone روشن شده و بازر به صدا در مي آيد . داخل

مرکز کنترل چراغ ZISO , Gen Fault روشن مي شوند .

• دکمه Silence Fault Sounder را فشار دهيد ، بازر خاموش مي شود ، اما چراغها روشن

مي مانند . مدار را به حالت اول خود برگردانيد تا دستگاه نيز به حالت نرمال برگردد

.

اين آزمايش را براي مدار ديگر دتکتورها با باز کردن ترمينالهاي 11 و 12 و غيره

امتحان کنيد .

اشکال اتصال کوتاه :

• ترمينال هاي 9 و 10 را به يکديگر اتصال دهيد و در اين حالت نگه دار يد . چراغ

FAULT / ZONE روشن شده و بازر به صدا در مي آيد . داخل مرکز کنترل چراغ Zis s و GEN

FAULT روشن مي شوند.

• دکمه Silence Fault Sounder را فشار دهيد بازر خاموش مي شود، اما چراغها روشن مي

ماند . اتصال کوتاه را برداريد تا دستگاه به حالت نرمال برگردد . اين آزمايش را

براي مدار ديگر دتکتورها با اتصال کوتاه کردن ترمينال هاي 11 و 12 و غيره تکرار

کنيد .

حالت اعلام حريق :

يک مقاومت 270 اهم ( با کد رنگ زرد ، بنفش ، قهوه اي ، طلائي يا قهوه اي ) را بين

ترمينال هاي 11 و 12 قرار دهيد .

• رله خروجي آژير عمل مي کند ، چراغ Zone 1 Fire چشمک مي زند ، حال دستگاه در وضعيت

اعلام حريق مي ماند . دکمهSilence Alarm Sounder را فشار دهيد ، رله خروجي آژير به

حالت اول برگشته و چراغ Zone 1 Fire از حالت چشمک زدن به حالت ثابت برمي گردد و

بازر به صدا در مي آيد . دکمه Reset / Resound / Test Zone Lamp را فشار دهيد ،

دستگاه دوباره به وضعيت اعلام حريق برمي گردد . مقاومت 470 اهم را از روي ترمينالها

9 و 10 برداريد . ابتدا دکمهSilence Alarm Sounder و سپس Reset / Resound / Test

Zone Lamp را فشار دهيد دستگاه به حالت نرمال بر مي گردد .

• با متصل کردن يک مقاومت 470 اهم مابين ترمينالهاي 11 و 12 و غيره اين را براي

مدار ديگر دتکتورها امتحان کنيد .

توجه :

1- فشار دادن دکمه Reset / Resound / Test Zone Lamp زمانيکه دستگاه درحالت اعلام

حريق مي باشد ( زمانيکه Fire چشمک مي زند) تاثيري ندارد.

 

2- زمانيکه آژيرهاي اعلام حريق خاموش مي شوند ( چراغ Fire ثابت روشن است ( بازر

روشن مي شود و نمي توان آنها را خاموش کرد. ) (Silence)

 

3- ري ست کردن دستگاه در وضعيت قطع آژير ها (Silence) هنگامي که حالت حريق وجود

دارد دوباره باعث راه اندازي آژيرها مي گردد .

 

آخرين تست :

• دکمه Evacuate را فشار دهيد . رله خروجي آژيرها عمل مي کند تا آژيرها را راه

اندازي کند .

• در صورت تمايل مي توان اين آزمايشات را با وصل کردن يک آژير ، دتکتور دود ، شستي

اعلام حريق و مقاومت انتهاي خط به ترمينالهاي مربوطه انجام داد .

 

امکانات فرعي :

 

امکان آزمايش مهندسي (آزمايش NON- LATCH) :

• اين سري دستگاه ها داراي امکاناتي هستند که شستي هاي اعلام حريق ، دتکتور و

آژيرها آزمايش شوند و به صورت اتوماتيک به حالت اوليه خود برگردند . جهت انجام اين

آزمايش جامپر ENG ( داخل مرکز کنترل) را از موقعيت پايين به بالا جابه جا کنيد .

LED مربوطه روشن مي شود و بازر به صدا در مي آيد که آن را نمي توان خاموش کرد .

• حال اگر شرايط اعلام حريق بوجود آيد آژير حدود نيم ثانيه به صدا در ميايد و قبل

از اينکه دوباره به صدا درآيد سه ثانيه خاموش مي شود . اين عمل تا زمانيکه دود داخل

دتکتور باشد يا شستي به حالت عادي برنگردد ادامه مي يابد . پس از اتمام آزمايش

جامپر را در موقعيت اوليه خود قرار دهيد .

 

خارج کردن زون از مدار (ايزوله کردن زون) :

• چنانچه لازم باشد زون ها را به وسيله قرار دادن جامپر آن (Z2 ISO , Z1 ISO) در

موقعيت بالا مي توان از مدار خاج کرد . LED مربوطه و چراغ FAULT زون مربوطه جهت

نشان دادن از مدار خارج شده زون روشن خواهد شد ، بازر به صدا در خواهد آمد و آن را

مي توان خاموش کرد. زمانيکه آزمايش کامل شد جامپر را به حالت اول برگردانيد .

 

• در کنار LED هاي اشکال مدار باز ( O ) و اتصال کوتاه ( S ) براي هر زون يک مقاومت

جامپر ( صفر اهم ) با علامت Z2S يا Z1S وجود دارد .

قطع کردن اين جامپر مدار نشانگر اتصال کوتاه را از کار مي اندازد که امکان استفاده

از دستگاه را براي شستي هاي اعلام حريق که مقاومت 470 اهم ندارند فراهم مي سازند .

توجه : استفاده از روش فوق توصيه نمي گردد زيرا بروز اتصالي در سيم کشي ها باعث

اعلام حريق مي شود .

 

چراغ اشکال عمومي (GENERAL FAULT LIGHT) :

• در صورت بروز هر گونه اشکال اين چراغ روشن مي شود .

• اين چراغ در زمانهاي مختلفي روشن مي شود و به عملکرد عادي مرکز کنترل بستگي

ندارد.

براي نمايش اشکالاتي که از اين طريق کانکتور توسعه PL2 پديد مي آيد به کار مي رود .

 

عيب يابي:

هشدار: هنگاميکه درب جلوي دستگاه باز مي شود برق 220 ولت را قطع کنيد .

 

اشکالاتي که ممکن است بروز کند:

 

1- شستي هاي اعلام حريق و دتکتور هاي حرارتي ساده به جاي اعلام وضعيت حريق باعث

اعلام اشکال مي شوند:

مقاومت 470 اهم در داخل شستي اعلام حريق يا دتکتور حرارتي ساده نصب نگرديده است.

طبق استاندارد BS5839 از اول ژانويه 1990 بايستي يک مقاومت 470 اهم ( با کد رنگ زرد

، بنفش، قهوه اي، طلايي يا نقره اي) در داخل شستي هاي اعلام حريق و دتکتورهاي

حرارتي ساده به صورت سري نصب شود.

 

2 - بازر به صدا در مي آيد :

هيچگونه نشانگر اشکال روشن نمي شود و با دکمه SOUNDERS FAULT نيز قطع نمي شود :

کنترل کنيد که جامپر آزمايش مهندسي (ENG) در موقعيت بالا قرار نداشته باشد. آن را

در موقعيت پايين قرار دهيد تا بازر خاموش شود و چراغ مربوط به آزمايش مهندسي (کنار

جامپر مربوطه) خاموش شود .

 

3 - اشکال تغذيه (POWER FAULT) :

• آيا چراغ سبز MAINS ON روشن است؟ درغير اينصورت تغذيه 220 و فيوز آن را کنترل

کنيد.

• سيم هاي باطري را چک کنيد ( بايد سيم قرمز رنگ به ترمينال مثبت باطري و سيم سياه

رنگ به ترمينال منفي باطري وصل باشد) . اگر سيم هاي باطري اشتباه متصل شوند، فيوز

باطري خواهد سوخت که باعث روشن شدن نشانگر اشکال تغذيه مي گردد .

• کنترل کنيد که دو باطري 12 ولت با آمپرساعت مناسب به صورت سري به سيستم وصل مي

باشند.

• کنترل کنيد که کانکتورها درست به بردها متصل شده باشند .

• کنترل کنيد که سيم هاي ترانس درست داخل ترمينال قرار گرفته باشد .

• چنانچه چراغ هاي MAINS ON و POWER SUPPLY FAULT هنوز روشن هستند باطري ها را عوض

کنيد .

 

4 - اشکال اعلام حريق (FIRE FAULT) :

• مدار زوني را که باعث ايجاد اشکال شده است از ترمينال جدا کرده و مقاومت صحيح

انتهاي خط ( با کد رنگ آبي ، خاکستري , قرمز , طلايي يا نقره اي ( را به جاي آن

قرار دهيد.

• سوئيچ را در حالت ARM قرار دهيد . دکمه Silence و سپس دکمه RESET را فشار دهيد.

در صورت رفع شدن اشکال اعلام حريق سيم بندي را چک کنيد . چنانچه وضعيت اعلام حريق

ادامه يافت و اشکال برطرف نگرديد با فروشده تماس بگيريد .

 

 

5 - اشکال زون ( ZONE FAULT ) :

• مدار زوني را که باعث ايجاد اشکال شده از ترمينال جدا کرده و مقاومت صحيح انتهاي

خط ( با کد رنگ . آبي ، خاکستري ، قرمز ، طلائي يا نقره اي ( را به جاي آن قرار

دهيد در صورت رفع شدن اشکال زون ، سيم بندي را چک کنيد.دتکتور و سيم بندي را مجددا

چک کنيد .

• جامپر خارج شدن زون از مدار ( ISO ) را چک کنيد که در موقعيت بالا قرار نداشته

باشد.

 

6 - اشکال آژيرها (SOUNDER FAULT) :

• فيوزهاي خروجي آژير F3 و F4 و فيوز خروجي کمکي ( AUX (F1 را که بر روي برد اصلي

قرار دارند آزمايش کرده و در صورت سوخته بودن آنها را تعويض کنيد) فيوز 20 ميليمتري

1 آمپر)

• کنترل کنيد که مقاومت انتهاي خط ( 6800 اهم قرمز ، بنفش ، طلائي يا نقره اي ( وصل

شده باشد . مدار آژير مربوطه را از ترمينال جدا کرده و خط مقاومت انتهاي خط را به

جاي آن قرار دهيد .

• در صورت رفع شدن اشکال آژير ، سيم بندي را چک کنيد سوئيچ را در حالت ARM قرار

داده و دکمه RESET را دوباره فشار دهيد.

 

7 - دگمه هاي عمل نمي کنند :

• سوئيچ را در حالت ARM قرار دهيد . دکمه Silence و سپس RESET را فشار دهيد. اگر

خطا باقي ماند کانکتور اتصال سوئيچ به برد را کنترل کنيد. اگر مشکل برطرف نشد با

فروشنده تماس بگيريد.

 

بازديد سيستم :

بازديد روزانه :

• ابتدا کنترل کنيد که چراغ سبز رنگ MAINS ON روشن باشد . همچنين هيچ چراغ ديگر يا

آژيري روشن نباشد . هرگونه اشکال را به سرويسکار مربوطه گزارش دهيد و در فرم ثبت

وقايع ثبت کنيد .

 

بازديد هفتگي :

• سوئيچ را در حالت ARM CONTROLS قرار دهيد و دکمه Reset / Resound / Test Zone

Lamp را فشار دهيد .

• کنترل کنيد که چراغ زون ها روشن مي شود و بازر کار مي کند . شستي اعلام حريق يا

سنسوري را فعال کنيد تا اعلام حريق آزمايش شود ، عملکرد آژيرها را کنترل کنيد .

دستگاه را با فشار دادن دکمهSilence و سپس Reset / Resound / Test Zone Lamp را به

حالت اوليه برگرد انيد ( براي انجام اين آزمايش به دو نفر نياز مي باشد ( .

• هر هفته يک زون مختلف و همچنين شستي و يا سنسور متفاوتي را امتحان کنيد .. بدين

ترتيب به صورت دوره اي کليه شستي ها و سنسورها را امتحان کرده ايد .

• توصيه مي شود نقشه اي از ساختمان در مورد جزئيات مربوطه به محل استقرار شستي ها

وسنسورها در دسترس داشته باشيد.

• کليه شستي ها و سنسورها را کنترل کنيد تا مطمئن شويد همگي آنها در دسترس مي باشد.

بازديد فصلي :

• گزارشات قبلي را مطالعه کنيد و چک کنيد که اشکالات قبلي به صورت صحيح برطرف شده

باشند.

• باطري و اتصالات آن را بازديد کنيد . مانند بازدبد هفتگي در هر زون يک سنسور و يا

شستي را فعال کنيد تا اعلام حريق را آزمايش کنيد . برق 220 ولت را قطع کرده و

قابليت باطري براي تغذيه آژيرها را کنترل کنيد .

بازديد سالانه :

• همانند بازديد هفتگي و فصلي عمل کرده ولي کليه دتکتورها ، شستي هاي اعلام حريق ،

آژيرها و تجهيزات کمکي را براي عملکرد صحيح کنترل کنيد .

هر دو يا سه سال يک بار :

• براي حصول اطمينان از عملکرد صحيح و عدم وجود آژيرمزاحم دتکتور دود را تميز کنيد.

هر پنچ سال يک بار :

• باطري هاي خشک را تعويض کنيد